Bhuvaneshwari Panjara Stotra is a divine praise of the Goddess Bhuvaneshwari. "Panjar'' means cage. Just as a bird is locked in a cage, predatory creatures like cats can not harm it and it remains safe. Similarly, the seeker who keeps himself safe in this cage made by the mantra of Shri Bhuvaneshwari, no enemy can ever harm him.
Goddess Bhuvaneshwari is a revered deity in Hinduism, particularly within the Shakta tradition. Within the Shakta tradition of Hinduism, people hold Goddess Bhuvaneshwari in high reverence as the divine Mother of the Universe, portraying her as radiant and compassionate.
Bhuvaneshwari represents a symbol of supreme power, creativity, and nurturing love that people worship. She embodies the divine feminine energy and represents the aspect of creation, preservation, and dissolution. Devotees seek her blessings for harmony in life, spiritual growth, and liberation from suffering.
In iconography, artists often portray Bhuvaneshwari seated on a lotus flower, symbolizing purity and transcendence over worldly attachments. She may also hold various symbols associated with her attributes, such as a noose (representing attachment), goad (symbolizing discipline), staff (depicting authority), and other elements denoting her cosmic power.
Devotees offer prayers to Goddess Bhuvaneshwari to seek inner strength, wisdom in decision-making, and protection from obstacles or fears impeding their spiritual progress. Her worship encompasses rituals that honor her grace as well as a meditation on her divine form that signifies unity with universal consciousness.
Devotees believe that Goddess Bhuvaneshwari embodies the entire cosmos and all its beings, thereby reflecting the interconnectedness of all existence, which deeply roots their worship. Her devotees seek her guidance and blessings to navigate life's challenges and attain spiritual enlightenment.
Overall, people revere Goddess Bhuvaneshwari as a compassionate, nurturing, and powerful deity who represents the universal energy that sustains and harmonizes creation. Her worship is an integral part of Hindu spiritual practices, particularly for those seeking balance, wisdom, and divine grace in their lives.
In this stotra, a prayer has been made to Bhagwati Bhuvaneshwari for protection with fourteen mantras in fourteen directions, front, back, bottom, top, both sides, i.e. from all sides. Its reciter becomes victorious in the battle, in the kingdom, in the game, and everywhere. No evil, disease, vampire, or ghost can cause any hindrance to the one who recites it.
The one who recites it after worshiping Goddess Bhuvaneshwari in the morning, noon, evening, and midnight conquers even death. No weapon like Brahmastra can hit his body and the person who recites it becomes rich, has sons, and grandchildren, and is famous in the world and ultimately reaches Shri Bhuvaneshwari Loka.
This Panjara Stotra should never be told to men who do not have faith in Gurudev and Ishtadev. A devotee seeking success should keep this Panjara Stotra a secret and recite it at times of fear, during Homa, especially at the beginning of puja, and when lighting the lamp. This will fulfill all their wishes and complete their work without any hindrance.
The person who recites this stotra does not suffer from any disease like fever, epidemic etc. nor does he have any fear of water, earth, lightning, fire, snake or enemy, etc.
श्रीभुवनेश्वरी पञ्जर स्तोत्रम्
``पञ्जर'' का अर्थ है पिञ्जरा । जिस प्रकार कोई पक्षी पिञ्जरे में बन्द कर दिया जाता है, तो उसे बिल्ली आदि हिंसक जीव हानि नहीं पहुँचा सकते और वह सुरक्षित रहता है । इसी प्रकार जो साधक अपने को श्री भुवनेश्वरी के मन्त्र से बने हुये इस पिञ्जरे में सुरक्षित रखता है, उसे कोई भी उसका शत्रु राजा से लेकर रङ्क तक कभी हानि नहीं पहूँचा सकता ।
इस स्तोत्र में चौदह दिशाओं में आगेपीछे, नीचेऊपर, दोनों बगल अर्थात् सब ओर से चौदह मन्त्रों से भगवती भुवनेश्वरी से रक्षा करने की प्रार्थना की गयी है । इसका पाठकर्ता रण में, राजकुल में, द्यूत में तथा सर्वत्र विजयी होता है । इसके पाठ करनेवाले को कृत्या, रोग, पिशाच, भूतप्रेत कोई भी बाधा नहीं पहुँचा सकता ।
प्रातःकाल, मध्याह्न, सायंकाल तथा अर्धरात्रि में भगवती भुवनेश्वरी की पूजा कर जो इसका पाठ करता है, वह साधक मृत्यु को भी जीत लेता है । ब्रह्मास्त्र आदि कोई भी शस्त्र उसके शरीर पर नहीं चल सकता तथा इसका पाठ करनेवाला संसार में धनवान्, पुत्रपौत्रवान् और यशस्वी होकर अन्त में श्रीभुवनेश्वरीलोक को पहुँचता है ।
इस पञ्जर स्तोत्र को गुरुदेव और इष्टदेव पर श्रद्धा न रखनेवाले पुरुषों को कभी न बताना चाहिये । सिद्धि चाहनेवाला भक्त इस पञ्जर स्तोत्र को गुह्य रखे और भय के समय, होम के समय, विशेष कर पूजारम्भ के समय और दीपारम्भ के समय जो इसका पाठ करता है, उसकी सव कामनायें सिद्ध होती हैं और उसके कार्य निर्विघ्न समाप्त होते हैं ।
इस स्तोत्र के पाठ करनेवाले को ज्वर, महामारी आदि कोई रोग पीडित नहीं करते और न उसे जल,पृथ्वी, बिजली, अग्नि, सर्प आर शत्रु आदि किसी से भय होता है ।
Bhuvaneshwari Panjara Stotra Text
अथ पञ्जरस्तोत्रम् ।
इदं श्री भुवनेश्वर्याः पञ्जरं भुवि दुर्लभम् ।
येन संरक्षितो मर्त्यो वाणैः शस्त्रैर्न बाध्यते ॥ १॥
atha panjarastotram .
idam' shree bhuvaneshvaryaah' panjaram' bhuvi durlabham .
yena sam'rakshito martyo vaanaih' shastrairna baadhyate .. 1..
ज्वरमारीपशुव्याघ्रकृत्याचौराद्युपद्रवैः ।
नद्यम्बुधरणीविद्युत्कृशानुभुजगारिभिः ॥ २॥
jvaramaareepashuvyaaghrakri'tyaachauraadyupadravaih' .
nadyambudharaneevidyutkri'shaanubhujagaaribhih' .. 2..
सौभाग्यारोग्यसम्पत्तिकीर्तिकान्तियशोऽर्थदम् ॥ ३॥
saubhaagyaarogyasampattikeertikaantiyasho'rthadam .. 3..
ॐ क्रों श्रींह्रींऐं सौः पूर्वेऽधिष्ठाय मां पाहि चक्रिणि भुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ।
कृष्णवर्णे महद्भूते बृहत्कर्णे भयङ्करि ॥
om krom' shreem'hreem'aim' sauh' poorve'dhisht'haaya maam' paahi chakrini bhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite .
kri'shnavarne mahadbhoote bri'hatkarne bhayankari ..
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रून् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ॥
devadevi! mahaadevi! mama shatroon vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam ..
यदि शक्यमशक्यं तन्मे भगवति! शमय स्वाहा ।
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ १॥
yadi shakyamashakyam' tanme bhagavati! shamaya svaahaa .
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 1..
ममाग्नेयां स्थिता पाहि गदिनीभुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
mamaagneyaam' sthitaa paahi gadineebhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ २॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 2..
याम्येऽधिष्ठाय मां पाहि शङ्खिनीभुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
yaamye'dhisht'haaya maam' paahi shankhineebhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ ३॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat.. 3..
नैरृत्ये मां स्थिता पाहि खड्गिनीभुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
nairri'tye maam' sthitaa paahi khad'gineebhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ ४॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 4..
पश्चिमे मां स्थिता पाहि पाशिनीभुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
pashchime maam' sthitaa paahi paashineebhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ ५॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 5..
वायव्ये मां स्थिता पाहि शक्तिनीभुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
vaayavye maam' sthitaa paahi shaktineebhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ ६॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 6..
सौम्येऽधिष्ठाय मां पाहि चापिनीभुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
saumye'dhisht'haaya maam' paahi chaapineebhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ ७॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 7..
ईशेऽधिष्ठाय मां पाहि शूलिनीभुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
eeshe'dhisht'haaya maam' paahi shoolineebhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ ८॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 8..
ऊर्ध्वेऽधिष्ठाय मां पाहि पद्मिनीभुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
oordhve'dhisht'haaya maam' paahi padmineebhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ ९॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 9..
अधस्तान्मां स्थिता पाहि वाणिनीभुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
adhastaanmaam' sthitaa paahi vaanineebhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ १०॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 10..
अग्रतो मां सदा पाहि साङ्कुशे भुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
agrato maam' sadaa paahi saankushe bhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ ११॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 11..
पृष्ठतो मां स्थिता पाहि वरदे भुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
pri'sht'hato maam' sthitaa paahi varade bhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ १२॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 12..
सर्वतो मां सदा पाहि सायुधे भुवनेश्वरि ।
योगविद्ये महामाये योगिनीगणसेविते ॥
sarvato maam' sadaa paahi saayudhe bhuvaneshvari .
yogavidye mahaamaaye yogineeganasevite ..
कृष्णवर्णे महद्भूते लम्बकर्णे भयङ्करि ।
देवदेवि! महादेवि! मम शत्रुन् विनाशय ।
उत्तिष्ठ पुरुषे किं स्वपिषि भयं में समुपस्थितम् ।
यदि शक्यमशक्यं वा तन्मे भगवति शमय स्वाहा ॥
kri'shnavarne mahadbhoote lambakarne bhayankari .
devadevi! mahaadevi! mama shatrun vinaashaya .
uttisht'ha purushe kim' svapishi bhayam' mem' samupasthitam .
yadi shakyamashakyam' vaa tanme bhagavati shamaya svaahaa ..
त्रैलोक्यमोहिन्यै विद्महे विश्वजनन्यै धीमहि
तन्नः शक्तिः प्रचोदयात् ॥ १३॥
trailokyamohinyai vidmahe vishvajananyai dheemahi
tannah' shaktih' prachodayaat .. 13..
फलश्रुतिः
प्रोक्ता दिङ्मनवो देवि! चतुर्दश शुभप्रदाः ।
एतत् पञ्जरमाख्यातं सर्वरक्षाकरं नृणाम् ॥
phalashrutih'
proktaa dingmanavo devi! chaturdasha shubhapradaah' .
etat panjaramaakhyaatam' sarvarakshaakaram' nri'naam ..
गोपनीयं प्रयत्नेन स्वयोनिरिव पार्वति ।
न भक्ताय प्रदातव्यं नाशिष्याय कदाचन ॥
gopaneeyam' prayatnena svayoniriva paarvati .
na bhaktaaya pradaatavyam' naashishyaaya kadaachana ..
सिद्धिकामो महादेवि! गोपयेन्मातृजारवत् ।
भयकाले होमकाले पूजाकाले विशेषतः ॥
siddhikaamo mahaadevi! gopayenmaatri'jaaravat . bhayakaale homakaale poojaakaale visheshatah' ..
दीपस्यारम्भकाले वै यः कुर्यात् पञ्जरं सुधीः ।
सर्वान् कामानवाप्नोति प्रत्यूहैर्नाभिभूयते ॥
deepasyaarambhakaale vai yah' kuryaat panjaram' sudheeh' .
sarvaan kaamaanavaapnoti pratyoohairnaabhibhooyate ..
रणे राजकुले द्यूते सर्वत्र विजयी भवेत् ।
कृत्यारोगपिशाचाद्यैर्न कदाचित् प्रबाध्यते ॥
rane raajakule dyoote sarvatra vijayee bhavet .
kri'tyaarogapishaachaadyairna kadaachit prabaadhyate ..
प्रातःकाले च मध्याह्ने सन्ध्यायामर्धरात्रके ।
यः कुर्यात् पञ्जरं मर्त्यो देवीं ध्यात्वा समाहितः ॥
praatah'kaale cha madhyaahne sandhyaayaamardharaatrake .
yah' kuryaat panjaram' martyo deveem' dhyaatvaa samaahitah' ..
कालमृत्युमपि प्राप्तं जयेदत्र न संशयः ।
ब्रह्मास्त्रादीनि शस्त्राणि तद्गात्रं न लगन्ति च ॥
kaalamri'tyumapi praaptam' jayedatra na sam'shayah' .
brahmaastraadeeni shastraani tadgaatram' na laganti cha ..
पुत्रवान् धनवाॅल्लोके यशस्वी जायते नरः ॥
putravaan dhanavaaalloke yashasvee jaayate narah' ..
इति श्रीभुवनेश्वरीपञ्जरस्तोत्रं सम्पूर्णम् ।
